Kayısının faydaları nelerdir? Kuru kayısı neye iyi gelir?

medikadin.com 20 Nisan 2021Son güncelleme: 20 Nisan 2021

4 dakika okuma süresi

Kayısı, vitamin, lif ve antioksidanlarla dolu lezzetli bir meyvedir. Kayısıya sarı-turuncu rengini veren beta-karoten vücutta A vitaminine dönüşerek gece körlüğünü engeller ve göz sağlığını korur. Kayısının içerdiği çözünür ve çözünmez lifler sindirim sistemi için vazgeçilmezdir. Ayrıca zengin bir potasyum kaynağıdır ve bu sayede kalp hastalıklarına karşı koruyabilir. Kolajen oluşumuna yardımcı olarak cildi dış etkenlerden ve yaşlanma etkilerinden korur. Tüm bunların yanında besleyici ve düşük kalorili olduğu için sağlıklı kilo vermeye de yardımcı olur. Kayısı taze ya da kuru olarak tüketilebilir. Kuru kayısı da tıpkı tazesinin besin değerlerine sahiptir. Ek olarak kemik sağlığı üzerinde önemli bir etkisi olan bor minerali açısından zengindir. Taze ya da kuru kayısı tamamen doğal besinlerdir ve herhangi bir zararları yoktur. Ancak çok fazla tüketildiklerinde ishal, karın ağrısı gibi sindirim sorunlarına yol açabilirler.

Kayısının faydaları

Zengin bir antioksidan kaynağıdır

Kayısı, başta flavonoidler olmak üzere çok sayıda antioksidan içerir. Flavonoidler, iltihap belirtilerini azaltır, kan damarlarını korur ve güçlendirirler. Vücudu diyabet ve kalp hastalığı gibi birçok kronik hastalıkla bağlantılı olan oksidatif stresten korumaya yardımcı olurlar. Ayrıca fazla alkol alımına bağlı karaciğer hasarına karşı da koruyabilir. Kayısıdaki ana flavonoidler klorojenik asitler, kateşinler ve kersetin’dir.

Göz sağlığını destekler

Kayısı, göz sağlığı için son derece önemli olan A ve E vitamini açısından zengindir. Ayrıca kayısıya sarı-turuncu rengini veren beta karoten vücutta A vitaminine dönüşebilen bir antioksidandır. A vitamini, vücudun retinanın düzgün çalışması için ihtiyaç duyduğu pigmentleri yapmasına yardımcı olur. Böylece gece körlüğünü önlemede hayati bir rol oynar. A vitamini ayrıca gözlerin ihtiyaç duydukları nemi üretmesine yardımcı olur. E vitamini ise gözleri serbest radikal hasarından korur.

Ayrıca beta-karoten dışında kayısının içerdiği diğer karotenoidler arasında lutein ve zeaksantin bulunur. Bu antioksidanlar gözleri oksidatif strese karşı koruyarak yıllar içinde görme kaybına neden olan yaşa bağlı bir makula dejenerasyonunu ve kataraktı önlemeye yardımcı olabilirler.

Sindirim sistemini korur ve kabızlığı önler

Lifli besinler sindirim sistemi sağlığı için son derece önemlidir. Kayısı bol miktarda hem çözünür hem de çözünmez lif içerir. Çözünür lif, sindirim sisteminin yeterince su tutmasına yardımcı olur ve yararlı bakterileri besleyip çoğalmalarını sağlar. Çözünmeyen lif ise bağırsak hareketlerini teşvik ederek kabızlığı önleyebilir.

Bir fincan (165 g) çekirdeksiz kayısı, 3.3 g lif içerir. Bu miktarda lif, erkeklerin günlük ihtiyacının %8.6’sını ve kadınların günlük ihtiyacının %13.2’sini karşılayabilir.

Kayısı zayıflamaya yardımcı olur mu?

Kayısının yüksek lif içeriği metabolizmanın hızlanmasına yardımcı olur. Ayrıca özellikle diyet yapıyorsanız açlık krizlerini yatıştırmak için harika bir atıştırmalıktır. Hem düşük kalorili hem de doyurucudur. Aynı zamanda da besleyici olduğu için sağlıklı bir diyet için vazgeçilmezdir.

Kalp sağlığını destekler

Daha önce de bahsettiğimiz gibi kayısı lif içeriği yüksek bir meyvedir. Lifli besinler kandaki kötü kolesterol seviyesini düşürerek ve iyi kolesterolü yükselterek kalp hastalığı riskini azaltabilir.

Ayrıca kayısıdaki potasyum, sinir sinyalleri, kas kasılmaları ve sıvı dengesine yardımcı olur. Bu sayede yüksek tansiyon ve felç riskini azaltabilir.

Kayısının cilde faydaları

Kayısıdaki beta-karoten, E vitamini ve C vitamini gibi antioksidanlar, cildinizi hava kirliliği, sigara dumanı gibi çevresel faktörlerin verdiği hasardan, ayrıca güneş yanıklarından ve cilt kanserinden koruyabilir. Özellikle C vitamini, cilde güç ve esneklik kazandıran kolajen oluşumuna yardımcı olur. Böylece yaşlanmaya bağlı kırışıklıkları önleyebilir.

Kayısının besin değeri

2 adet taze kayısı (yaklaşık 70 g) aşağıdaki besinleri içerir:

Kalori: 34
Karbonhidrat: 8 g (gram)
Şeker: 6.5 g
Protein: 1 g
Yağ: 0,27 gram
Lif: 1,5 gram
Beta-karoten: 770 mcg
A Vitamini: 67,2 mcg (Günlük ihtiyacın %8’i)
C Vitamini: 7 mg (Günlük ihtiyacın %8’i)
E Vitamini: 0,62 mg (Günlük ihtiyacın %4’ü)
Potasyum: 182 mg (Günlük ihtiyacın %4’ü)
Kalsiyum: 9 mg
Magnezyum: 7 mg
Fosfor: 16,10 mg

Kayısı ayrıca bu besinler dışında demir, sodyum, çinko, bakır, selenyum, tiamin, riboflavin, niasin, B6 ve K vitamini gibi çeşitli vitamin ve mineraller de içerir.

1 kayısı kaç kalori?

1 adet taze kayısı (yaklaşık 35 g) 17 kaloridir.

1 kuru kayısı kaç kalori?

1 adet kuru kayısı (yaklaşık 8g) 24 kaloridir.

Kayısı nasıl kurutulur?

Kayısı kurutmanın birkaç yolu vardır. Güneşte kurutma en çok tercih edilen ve en doğal yöntemdir. Ayrıca kayısının lezzetini kaybetmeden besin değerlerinin korunmasını sağlar.

Kayısıyı güneşte kurutma

Güneşte kurutma yöntemiyle “gün kurusu” dediğimiz hafif koyu renkli kayısılar elde ederiz.

Öncelikle kurutmak için seçtiğiniz kayısıların çok sert ya da çok olgun olmamasına özen gösterin.
Kayısıları iyice yıkayın ve kurulayın.
Ardından açık havada güneş ve rüzgâr alan bir yere, geniş bir örtünün üzerine aralıklı olarak serin.
Kayısılar biraz yumuşayıp sulandığında arkalarından hafifçe bastırarak çekirdeklerini çıkartın.
Bu şekilde arada kontrol ederek 7-10 gün kadar kurumaya bırakın.

Kayısıyı fırında kurutma

Kayısıları fırında, güneşe göre çok daha kısa sürede kurutulabilir. Ayrıca güneşli bir günü beklemek zorunda kalmazsınız.

Kayısıları yıkayın ve bir havlu ya da kâğıt havlu ile hafifçe kurulayın.
Daha sonra ortadan ikiye bölüp çekirdeğini çıkardığınız kayısıları üzerine fırın kâğıdı serdiğiniz fırın tepsisine tek kat olarak yerleştirin. Suyunun bitmemesi için kayısıların kesik tarafı yukarıda olsun (Kayısılar fırında bütün olarak kurutulabilir, ancak bölüp çekirdeğini çıkarırsanız daha etkili kuruyacaktır).
Fırını 50 dereceye ayarlayarak kurutma işlemine başlayın. Fırının kapağı açık kalsın.
Meyveleri ara ara izleyin. Kabukları büzülmeye başladığında fırının sıcaklığını 65 dereceye yükseltin ve izlemeye devam edin.
Kayısılar istediğiniz kıvamda kuruduğu zaman tepsiyi fırından çıkarın ve yaklaşık 12 saat oda sıcaklığında soğumaya bırakın.
Ardından kuru kayısıları hava almayan kavanozda koruyabilirsiniz.

Kuru kayısı nasıl saklanır?

Kayısılar kuruduktan sonra oda sıcaklığında soğutulmalıdır. Soğuduktan sonra neme dayanıklı polietilen poşetlere veya kapaklı cam kavanozlara koyabilirsiniz. Yüksek sıcaklık kayısıların sertleşmesine, renginin koyulaşmasına ve besin değerinin azalmasına neden olabilir. Bu nedenle buzdolabında saklanması daha iyidir. Kuru kayısı buzdolabında, uygun koşullarda saklandığında 6 aya kadar dayanabilir.

Kuru kayısının faydaları

İçerdiği lif, vitamin ve mineraller sayesinde çok besleyicidir.
Tıpkı taze kayısı gibi göz sağlığı için son derece faydalıdır.
Kuru kayısı Bor minerali açısından zengin birkaç gıdadan biridir. Bor, kemik sağlığı üzerinde önemli bir etkiye sahiptir ve kemiklerin bileşimi, yapısı ve genel gücüne destek sağlar. Ayrıca osteoporoz gibi kemik bozukluklarını önleyebilir veya hafifletebilir.
Cilt sağlığı için önemli vitaminler ve antioksidanlar içerir. Cilt hasarı ve yaşlanma etkilerini azaltabilir.
Kuru kayısıdaki demir ve bakır, hemoglobin üretimine katkıda bulunarak anemiyi önleyebilir. Bir bardak kuru kayısıdan yaklaşık 3,5 mg demir alınabilir. Bu miktar günlük ihtiyaç için yeterli olmasa da kayısıdaki ek C vitamini bu demirin emilimini arttıracaktır. Özellikle anemi riski altında olan hamile ve adet gören kadınların düzenli kuru kayısı tüketmeleri önerilmektedir.
Kuru kayısıdaki potasyum, muzdaki miktarın üç katıdır. İçerdiği bu potasyum, hipertansiyonun önlenmesine yardımcı olabilir.
Yüksek liflidir. Bu lif, sindirim sisteminden geçerken yiyeceklerin hareketini geciktirir, bağırsaklardaki iyi bakterileri besleyerek sindirim sağlığını destekler. Ayrıca bu sayede kabızlığı da önler.
İçerdiği antioksidanlar sayesinde kalp hastalığı, diyabet gibi pek çok kronik hastalıktan koruyabilir.

Kayısının zararları

Kayısı %100 doğal bir besindir ve herhangi bir yan etkisi yoktur. Ancak, zengin lif içeriği nedeniyle çok fazla tüketildiğinde ishal, karın ağrısı gibi sindirim sorunlarına neden olabilir.