Mide kanaması, oldukça yaygın rastlanılan bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Midedeki ülserler ve tümörler, eroziv gastrit, yemek borusu ve mide varisleri, sigara, alkol ve yanlış ilaç kullanımı veya kötü beslenme gibi çeşitli sebeplerden kaynaklanabilir. Kadınlara oranla erkeklerde daha sık rastlanır ve yaşın ilerlemesiyle birlikte ilaç kullanımının artması mide kanaması riskini de arttırır. Akut veya kronik seyredebilen mide kanaması, hafif ila şiddetli olabilir. Mide kanamasının belirtileri açık veya gizli olabilir; en yaygın belirtiler kan kusmak, dışkıda kan görmek, baş dönmesi, halsizlik, göz kararması, bayılma ve şoktur. Ani ve şiddetli gelişen akut mide kanaması tıbbi acil bir durumdur, zamanında müdahale edilmezse yaşamı tehdit edebilir. Mide kanamasının altta yatan nedeni görüntüleme teknolojileri ile tespit edilebilir ve tedavi kanamanın kaynağına bağlıdır. Genellikle ilaç tedavisiyle kontrol altına alınsa da bazen yaraları kapatmak için ameliyat gerekebilir.
Mide kanaması nedir?
Akut veya kronik olabilen mide kanaması şok, anemi ve ölüme yol açabilecek ciddi bir durumdur. Akut kanamalar ani ve şiddetlidir; yaşamı tehdit edebileceği için acil tedavi gerektirir. Kanama aniden başlayıp hızla ilerlerse kan basıncında düşme, idrar yapmada güçlük, hızlı nabız, bilinç kaybı gibi belirtilerle hasta şoka girebilir. Kronik kanama ise daha uzun sürer, yavaş seyreder ve tipik olarak daha az belirgindir. Her ikisi de ciddi sağlık komplikasyonlarına neden olabilir.
Mide kanaması neden olur?
Ülser
Mide kanamasının en yaygın nedenidir. Peptik ülserler, midenin astarında ve ince bağırsağın üst kısmında gelişen açık yaralardır. Tipik olarak Helicobacter pylori enfeksiyonundan, aspirin veya ibuprofen gibi steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçların yarattığı tahrişten kaynaklanır.
Tümör
Gastrit
Üst karın ağrısı, şişkinlik, iştah kaybı, nedensiz kilo kaybı gibi belirtilerle seyreden gastrit midedeki iltihaplanmadır. Gastrit zamanla ülsere neden olabilir veya mide astarına zarar vererek kanamaya neden olabilir. NSAİİ kullanımı, yaralanma, inflamatuar bağırsak hastalığı veya enfeksiyon nedeniyle oluşabilir.
Diğer olası nedenler şunlardır:
- Yemek borusu ve midedeki varisler
- Özofajit
- Üst gastrointestinal sistemdeki tümörler
- Bilinçsiz ilaç kullanımı
- Aspirin, kan sulandırıcı ve iltihap giderici ilaçların uzun süre kullanımı
- Stres
- Aşırı baharatlı yiyecekler tüketmek
- Aşırı alkol ve sigara kullanımı
- Bağırsak hastalıkları
Mide kanaması belirtileri
- Dışkıyla birlikte rektal kanama
- Siyah, katran gibi koyu ve yapışkan dışkı
- Parlak kırmızı veya kahve telvesine benzeyen kan kusmak
- Karın krampları
- Alışılmadık derecede solgun cilt
- Bayılma, baş dönmesi, yorgunluk, zayıflık
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Hızlı nabız
- Kan basıncında düşme
- Az idrara çıkma
- Bilinç kaybı
Kronik mide kanaması daha yavaş seyreden bir kanamadır; uzun vadede anemi gibi önemli sağlık komplikasyonlarına yol açabilir.
Mide kanaması teşhisi
- Üst endoskopi: Mide kanamasının nedenini araştırmak için en sık kullanılan prosedürdür. Üst gastrointestinal sistemi incelemek için ucunda küçük bir kamera olan uzun esnek bir tüp ağızdan geçirilerek yemek borusundan mideye indirilir.
- Kan testleri: Tam kan sayımı, pıhtılaşma testi, trombosit sayımı ve karaciğer fonksiyon testleri anemiyi belirmeye yardımcı olur.
- Dışkı testleri: İltihabı, gizli kanamayı veya H. pylori gibi enfeksiyonları tespit edebilir.
- Gastrik lavaj: Bu prosedürde mide içeriği çıkarılarak temizleme işlemi yapılır.
- Anjiyografi: Bir artere kontrast bir boya enjekte edilerek, kanayan damarları veya diğer anormallikleri bulmak ve tedavi etmek için röntgen çekilir.
- Görüntüleme testleri: Abdominal BT taraması ve baryum X-ışınları gibi çeşitli görüntüleme testleri kanamanın kaynağını bulmak için kullanılabilir.
- Pillcam testi: Endoskopi veya diğer tarama testleri ile kanamanın kaynağı bulunamazsa, hastaya bağırsağın fotoğraflarını çekecek küçük bir kamera içeren bir hap yutturulur.
- Biyopsi: Etkilenen bir alandan küçük bir doku örneği alıp analiz için laboratuvara gönderilir.
Mide kanaması tedavisi
- Doğrudan kanama bölgesine bir ilaç enjekte etmek
- Kanama bölgesini bir prob veya lazer yardımıyla ısı kullanarak tedavi etmek
- Kan damarını bir klips yerleştirmek suretiyle kapatmak
- Çok fazla kan kaybetmiş kişilere intravenöz sıvı vermek veya kan nakli yapmak
Bir sonraki adım, kanamadan sorumlu koşulları tedavi etmektir bu tedavi şunları içerebilir:
- H. pylori enfeksiyonunu temizlemek için antibiyotikler; mide asidi üretimini baskılamak ve ülserleri tedavi etmek için proton pompa inhibitörleri gibi ilaçlar vermek
- NSAİİ gibi ülserasyona veya kanamaya neden olan ilaçları durdurmak
- Kanamanın diğer yollarla durdurulamaması durumunda ameliyat
- Mide kanseri hastalarında kemoterapi ve radyoterapi
Mide kanaması sonrası beslenme
Mide kanaması geçiren kişilerin diyet değişiklikleri yapması, tahrişi ve iltihabı azaltarak semptomları hafifletmeye yardımcı olur. Mide kanaması sonrası ilk 2 gün hasta damardan serumla beslenir. Kanama durduktan sonraki günlerde hastaya mideye ağır gelmeyecek, hazmı kolay, hafif gıdalar verilmelidir.
- Kafein ve siyah çay
- Baharatlı, acılı, ekşili, asitli ve yağlı yiyecekler
- Alkol
- Gazlı içecekler
- Fast food tarzı yemekler
- Kızartmalar
Mide kanamasına ne iyi gelir?
Mide kanaması veya ülser öyküsü olan kişiler, kanama riskini şu yollarla azaltabilirler:
- Alkolden kaçının
- Sigarayı bırakın veya sigara içilen ortamlarda bulunmayın
- Steroid olmayan antienflamatuar ilaçların kullanımını sınırlayın ve mide koruyucularla birlikte alın
- Keten tohumu, tarçın, zencefil, nane, karanfil ve civanperçemi midedeki iltihap, hazımsızlık ve şişkinliği azaltarak herhangi bir ağrı durumunda rahatlama sağlar
- Papatya ve ada çayı mide kaslarının gevşemesine yardımcı olur
Mide kanaması yapan ilaçlar
- Steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ/ aspirin, ağrı kesiciler ve romatizma ilaçları)
- Kalsiyum kanal blokerleri
- Benzodiazepinler
- Trisiklik antidepresanlar
Source link
Yorum yazabilmek için oturum açmanız gerekir.